Công tác xử lý tài liệu tại Thư viện tỉnh Quảng Ninh

Ngày đăng: 24/04/2017 In bài viết
Thư viện tỉnh Quảng Ninh là thư viện khoa học tổng hợp phục vụ nhu cầu của bạn đọc ở mọi lứa tuổi. Ngoài những yếu tố cơ bản để xây dựng và phát triển một thư viện không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng như nội dung kho tài liệu, cơ sở vật chất trang thiết bị… thì hoạt động xử lý tài liệu có một ý nghĩa lý luận và thực tiễn rất lớn.

Ngày nay cùng với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin sẽ đưa thế giới hiện đại chuyển từ thời đại công nghệ sang thời đại thông tin, xã hội thông tin mà ở đó tri thức - thông tin trở thành nguồn lực quan trọng hàng đầu, vị thế của hoạt động thông tin - thư viện càng được khẳng định trong đời sống xã hội. Để đáp ứng đầy đủ các thông tin khác nhau cho người dùng tin một cách có chất lượng, hiệu quả thì công tác xử lý tài liệu của các cơ quan thông tin - thư viện là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Cùng với hệ thống thư viện toàn quốc, Thư viện tỉnh Quảng Ninh là thư viện khoa học tổng hợp phục vụ nhu cầu của bạn đọc ở mọi lứa tuổi. Ngoài những yếu tố cơ bản để xây dựng và phát triển một thư viện không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng như nội dung kho tài liệu, cơ sở vật chất trang thiết bị… thì hoạt động xử lý tài liệu có một ý nghĩa lý luận và thực tiễn rất lớn.
       Để khẳng định được vị trí và có những bước phát triển như ngày hôm nay, Thư viện tỉnh Quảng Ninh đã không ngừng nỗ lực trong mọi hoạt động nói chung và công tác xử lý tài liệu nói riêng, xét về phương diện tổng thể, xử lý tài liệu là một khâu trong quy trình nghiệp vụ của thư viện, nhưng lại có vai trò hết sức quan trọng. Xử lý nghiệp vụ thực hiện chức năng: mô tả, định ký hiệu phân loại, định chủ đề, biên mục, định từ khóa… nhằm mục đích sắp xếp tài liệu theo tiêu chuẩn mà Thư viện đã đặt ra, giúp chia sẻ thông tin, dễ dàng tìm tài liệu, tiếp cận với nguồn tài nguyên thông tin.
Những năm đầu xây dựng thư viện, công tác xử lý tài liệu gặp rất nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất còn thô sơ nên công tác xử lý tài liệu được làm hoàn toàn bằng thủ công. Mỗi tên tài liệu sẽ được mô tả trên tờ phích và sắp xếp theo tên nhan đề, tên tác giả hay ký hiệu phân loại. Cách sắp xếp này giúp quản lý tài liệu trong thư viện, tìm kiếm tài liệu theo nhan đề, tên tác giả hay ký hiệu phân loại, nhưng chưa đáp ứng tốt nhất nhu cầu tìm tài liệu của bạn đọc, mất thời gian và công sức để xử lý tài liệu.
       Nhận thấy tầm quan trọng và sự cần thiết của công tác xử lý dữ liệu trong việc quản lý và chia sẻ vốn tài liệu, Ban Giám đốc Thư viện tỉnh Quảng Ninh đặc biệt quan tâm tới việc nâng cao trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, tin học cho viên chức của Thư viện. Đồng thời, bản thân các viên chức cũng thường xuyên nâng cao tinh thần học hỏi, năng động, sáng tạo, thay đổi nhận thức để tiếp cận những kiến thức mới, ứng dụng công nghệ hiện đại trong công tác chuyên môn, nghiệp vụ. Kiến thức tin học được nâng cao rõ rệt vì thế viên chức xử lý tài liệu đã sử dụng thành thạo các thao tác trong quá trình xử lý tài liệu. Hiện nay, Thư viện tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng được một đội ngũ viên chức xử lý dữ liệu lâu năm, có nhiều kinh nghiệm và chuyên môn vững vàng.
      Được sự quan tâm của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Quảng Ninh, Thư viện tỉnh Quảng Ninh đã được duyệt dự án thư viện điện tử và từ khi dự án thư viện điện tử đi vào hoạt động, công tác xử lý tài liệu được thực hiện nhanh chóng, đồng bộ, thống nhất biên mục mô tả trong hệ thống thư viện công cộng của tỉnh; tiết kiệm thời gian, công sức và nguồn nhân lực; tìm kiếm tài liệu tốt hơn, đáp ứng hiệu quả nhu cầu của người sử dụng; giúp chia sẻ thông tin dữ liệu giữa các thư viện trong toàn ngành Thư viện. Thư viện điện tử đã thực sự kết nối bạn đọc với người làm thư viện và xóa tan khoảng cách không gian, thời gian giữa thư viện tỉnh với các thư viện cơ sở.
     Từ khi ứng dụng phần mềm iLib 4.0 vào xử lý nghiệp vụ, Thư viện tỉnh đã tiến hành triển khai hồi cố dữ liệu cũ và cập nhật dữ liệu mới, biên soạn được nhiều sản phẩm thông tin: Thư mục chuyên đề, Thư mục giới thiệu sách mới; in ấn các loại phích mô tả, sổ đăng ký tổng quát, sổ đăng ký cá biệt; cấp thẻ và thống kê lượt bạn đọc… tạo thuận lợi cho người làm thư viện trong việc cập nhật, xử lý thông tin và giúp bạn đọc thỏa mãn nhu cầu tra tìm thông tin.
      Tuy nhiên, việc ứng dụng phần mềm iLib 4.0 vào các thao tác nghiệp vụ của Thư viện tỉnh Quảng Ninh vẫn gặp những bất cập như mẫu báo cáo chưa hoàn thiện theo chuẩn nghiệp vụ, rất khó khăn trong việc thống kê báo cáo từng kho sách riêng biệt, phần bộ tập còn bị lỗi nhiều… Thư viện tỉnh Quảng Ninh rất mong nhận được sự hỗ trợ, hướng dẫn, chỉ đạo của Vụ Thư viện, Thư viện Quốc gia Việt Nam và sự trao đổi kinh nghiệm với các tỉnh bạn trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động thư viện, đặc biệt là việc áp dụng phần mềm iLib 4.0 trong xử lý tài liệu để Thư viện tỉnh Quảng Ninh dần chuẩn hóa các chu trình nghiệp vụ, tiến tới trao đổi dữ liệu với các thư viện trong nước và quốc tế, nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu thông tin của bạn đọc.