Đặt vấn đề: Bacillus subtilis dưới dạng chế phẩm probiotic vốn đã được dùng rộng rãi trong y học để phòng và chữa một số bệnh tiêu chảy do vi khuẩn và vi rút, cũng như nghiên cứu điều trị một số bệnh khác. Kết quả khảo sát trước đây cho thấy B. subtilis có khả năng đối kháng in vitro với một số vi khuẩn gây bệnh đường Mũi-Họng. Mục tiêu: Xác định thời gian lưu của bào tử B. subtilis trong mũi chuột và thử tác dụng kháng viêm xoang của bào tử B. subtilis trên mô hình chuột nhắt. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Chuột nhắt trắng 72 con, nặng 18-20g, nhỏ mũi chuột 1 liều duy nhất 10μl chứa 1013 bào tử CFU B. subtilis RH 103. Gây viêm xoang cấp trên chuột nhắt trắng bởi S.pneumoniae, sau đó hàng ngày chuột nhóm 1 được cho uống Ampicillin phối hợp Prednisolon, chuột nhóm 2 và 3 được nhỏ mũi dịch bào tử B. subtilis PY 79 (109CFU), riêng chuột nhóm 3 được nhỏ mũi dịch bào tử B. subtilis trước khi gây viêm 1 ngày. Kết quả: B. subtilis có thể lưu lại trong mũi chuột 6 ngày. Trong 2 ngày đầu, lượng B. subtilis giảm mạnh, có sự nảy mầm tạo dạng sinh dưỡng nhưng càng về sau hệ số tương quan giữa số bào tử với tổng số bào tử và tế bào sinh dưỡng càng cao. B. subtilis điều trị viêm xoang mũi trên chuột có tác dụng tương đương với sử dụng Ampicillin phối hợp với Prednisolon. Đặc biệt khi đưa vào chuột một lượng B. subtilis trước khi gây viêm bởi S.pneumoniae thì hiệu quả điều trị tốt hơn hẳn. Kết luận: Khả năng dùng dạng thuốc nhỏ mũi làm từ B. subtilis để phòng và chữa nhiễm khuẩn xoang mũi rất có triển vọng.