Đặt vấn đề: Thoát vị đĩa đệm (TVĐĐ) vùng cột sống thắt lưng là nguyên nhân chính gây đau cột sống thắt lưng. Đây là bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi. Để chẩn đoán TVĐĐ ngoài khám lâm sàng còn căn cứ vào các hình ảnh cận lâm sàng như: chụp x quang, chụp bao rễ cản quang, chụp cắt lớp vi tính…. Mục tiêu: Nghiên cứu hình ảnh MRI của TVĐĐ cột sống thắt lưng có đối chiếu với vị trí chèn ép rễ thần kinh được xác định trong phẫu thuật. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu 1047 bệnh nhân được chẩn đoán TVĐĐ vùng thắt lưng được phẫu thuật tại khoa Phẫu thuật thần kinh Viện 103 Học viện Quân Y từ 1/2006 đến 12/2007. Nghiên cứu tiến hành theo phương pháp thăm khám lâm sàng, đánh giá các hình thái bệnh lý qua hình ảnh MRI. Kết quả: Đặc điểm của hội chứng cột sống là: 100% đau cột sống thắt lưng, 57,12% vẹo cột sống. Các triệu chứng của hội chứng rễ thần kinh tương đối rõ, gặp ở 100% trường hợp đau lan kiểu rễ. TVĐĐ mét tầng là chủ yếu, gặp nhiều nhất vị trí L45 (chiếm 54,54%). TVĐĐ kép gặp nhiều ở vị trí L45-L5S1 (17,10%). Hình thái TVĐĐ gặp chủ yếu bên (68,10%), tiếp đến là TVĐĐ trung tâm (30,18%). Hầu hết đĩa đệm thoát vị đều bị thoái hóa và giảm chiều cao (98,56%). Kết luận: Việc chẩn đoán cần phối hợp giữa lâm sàng và cận lâm sàng chặt chẽ mới đưa ra được phương pháp điều trị đúng đắn nhất, đặc biệt là trong điều trị phẫu thuật.