Đặt vấn đề: Bệnh lao đang có xu hướng gia tăng, một trong những nguyên nhân làm gia tăng bệnh lao là công tác tổ chức, mạng lưới phát hiện và quản lý còn yếu của chương trình chống lao. Mục tiêu: Đánh giá các biện pháp tổ chức thực hiện DOTS tại một số địa phương thuộc tỉnh Ninh Bình. Đối tượng và phương pháp: Mô tả cắt ngang 260 bệnh nhân lao phổi AFB (+) >15 tuổi, đăng ký điều trị từ 1/12/2002-15/2/2004 tại 3 huyện Hoa Lư, Yên Khánh, Nho Quan và thị xã Ninh Bình. Nhóm I điều trị ở xã ngày từ đầu, nhóm II điều trị nội trú ở huyện 2 tháng, sau đó chuyển về y tế xã tiếp tục điều trị. Kết quả: Tất cả các xã đều tham gia vào hoạt động chống lao, mỗi xã có 1 cán bộ phụ trách công tác chống lao. Sự cam kết hỗ trợ của chính quyền địa phương đối với hoạt động chống lao là rất tốt. Tỷ lệ BN đi khám qua y tế xã giới thiệu ở nhóm I là 75,4%, nhóm II 56,6%; bệnh nhân tự đi khám ở nhóm I là 24,6%, nhóm II 45,4%. Tổ chức điều trị giai đoạn tấn công nhóm I: y tế xã điều trị chiếm 86,2%, cộng tác viên 13,8%; nhóm II trung tâm y tế huyện điều trị chiếm 100%. BN được giám sát điều trị hàng ngày: nhóm I có 97%, nhóm II có 93,9%. BN do y tế xã quản lý: nhóm I 71,5%, nhóm II 70,3%. Tất cả bệnh nhân được cung cấp thuốc đầy đủ, hình thức cấp thuốc chủ yếu hàng tháng nhóm I 85,3%, nhóm II 93,8%. Tuyến huyện kiểm tra giám sát xã 1 tháng/1 lần: nhóm I 76%, nhóm II 44,4%. Kết luận: Chiến lược DOTS có thể thành công dù nội trú hay ngoại trú nhưng cần thực hiện tốt 5 thành tố cơ bản của DOTS. Giai đoạn tấn công: nhân viên y tế giám sát điều trị hàng ngày cho BN là nguyên tắc đảm bảo sự thành công của DOTS. Giai đoạn củng cố: cấp thuốc hành tháng và hướng dẫn BN dùng thuốc tại nhà, đồng thời tăng cường kiểm tra BN tại nhà là biện pháp phù hợp nhất trong điều kiện hiện nay.