Đặt vấn đề: Phẫu thuật tuyến giáp với đường mổ kinh điển trên hõm ức 1cm rất khó khăn trong việc bộc lộ tuyến giáp vì dính và sẽ làm tăng biến chứng liên quan đến tuyến cận giáp và dây thần kinh quặt ngược. Mục tiêu: So sánh và đánh giá tác dụng của đường vào tuyến giáp cải tiến (đường bên) với đường giữa trong phẫu thuật tuyến giáp. Đối tượng và phương pháp: Tiến cứu 160 bệnh nhân được chẩn đoán bướu giáp đa nhân và basedow có chỉ định phẫu thuật cắt toàn bộ hay toàn bộ tuyến giáp từ 2/2005-6/2006 tại Khoa Ngoại Bệnh viện Nội tiết Trung ương. Bệnh nhân được chia thành 2 nhóm: nhóm 1 phẫu thuật bằng đường giữa, nhóm II phẫu thuật bằng đường bên. Kết quả: Số bệnh nhân mổ cũ ở nhóm 2 gấp 4 lần nhóm 1 với chẩn đoán bướu đa nhân 2 thùy nhóm I (90,80%), nhóm II (73,3%); bướu đa nhân 2 thùy/mổ cũ nhóm I (5%), nhóm 2 (20%); basedow nhóm I (3,75%), nhóm II (6,25%). Thời gian mổ trung bình của nhóm 1 là 83,6 phút, nhóm II là 79,4 phút. Lượng máu chảy nhóm I là 5-50 0ml, nhóm II là 5-150 ml. Khàn tiếng tạm thời nhóm I là 8,75%, nhóm II là 3,75%; nuốt sặc tạm thời nhóm I (2,5%), nhóm II (0%); tê chân tay tạm thời nhóm I (15%), nhóm II (5%); chảy máu sau mổ nhóm I (1,25%), nhóm II (0%). Sau mổ 1 tuần bình thường nhóm I (35%), nhóm II (77,5%); tê bì nhóm I (7,5%), nhóm II (2,5%); tức nghẹn nhóm I (57,5%), nhóm II (20%), Vùng mổ mềm nhóm I (41,25%), nhóm II (85%); cứng nhóm I (58,75%) nhóm II (15%). Sau mổ 6 tháng, 95% bệnh nhân nhóm I hài lòng, 5% bình thường; 100% nhóm II hài lòng. Kết luận: Phẫu thuật tuyến giáp đường bên cải tiến có nhiều ưu điểm hơn phương pháp phẫu thuật đường giữa kinh điển.