Đặt vấn đề: Nhóm bệnh lý tuyến giáp có chức năng giáp bình thường nhưng tuyến giáp có hiện tượng to ra gặp khá phổ biến ở nước ta và trên thế giới. Theo WHO (1994), trên toàn cầu có khoảng 655 triệu người bị bệnh bướu giáp. Mục đích: Rút ra những đánh giá khách quan, khoa học về hiệu quả chẩn đoán tế bào học theo phương pháp FNA so với chẩn đoán mô bệnh học ở các bệnh nhân bị bệnh lý tuyến giáp có chức năng giáp bình thường; tìm ra mối liên quan với các triệu chứng lâm sàng, giúp các bác sỹ chuyên khoa chỉ định điều trị đúng và hạn chế những sai sót trong xử trí. Đối tượng và phương pháp: Khám lâm sàng, xét nghiệm tế bào học theo phương pháp FNA, phẫu thuật cho 216 bệnh nhân có các bệnh lý tuyến giáp nhưng chức năng giáp bình thường được điều trị ngoại khoa tại Bệnh viện 103 từ năm 2000-2003. Kết quả và kết luận: Xét nghiệm tế bào học theo phương pháp FNA đã xác định có 20,4% bị bướu giáp đơn thuần (BGĐT), 75% u tuyến tuyến giáp, 0,9% ung thư tuyến giáp và 3,7% nghi ngờ là ung thư tuyến giáp. Xét nghiệm mô bệnh học xác định có 18,5% BGĐT, 72,7% u tuyến tuyến giáp, 6,5% ung thư tuyến giáp và 2,3% bị bệnh Hashimoto. Sự phù hợp giữa chẩn đoán tế bào học và mô bệnh học chiếm 69%, không phù hợp 27,3%, phù hợp 1 phần 3,7%. Khi chẩn đoán tế bào học là bướu giáp đơn thuần thì chẩn đoán mô bệnh học xác định đúng 56%; tế bào học là u tuyến tuyến giáp thì chẩn đoán mô bệnh học xác định đúng 80,2%; khi chẩn đoán tế bào học còn nghi ngờ là ung thư tuyến giáp thì mô bệnh học xác định 62,5% đúng là ung thư tuyến giáp.