Đặt vấn đề: Người H’Mông có nhiều loại cây thuốc, nguồn dược liệu quý phát triển. Do vậy, việc tìm hiểu các kinh nghiệm để thừa kế các cây thuốc của người H’Mông tại Sa Pa là một vấn đề hết sức cần thiết.
Mục tiêu: Điều tra kinh nghiệm sử dụng thuốc y học cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe ban đầu của người H’Mông tại xã Sa Pả, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai.
Đối tượng và phương pháp: Đối tượng gồm 28 ông lang, bà lang, 23 cán bộ cộng đồng và 289 người đại diện cho 289 hộ gia đình. Tiến hành nghiên cứu theo phương pháp dịch tễ học mô tả cắt ngang có phân tích, kết hợp với phân loại thực vật.
Kết quả: Thu thập được 72 bài thuốc y học cổ truyền, các bài thuốc có cấu trúc 1 vị chiếm tỷ lệ cao nhất (58,33%), tiếp đến là các bài thuốc 2 vị (13,89%). Thu thập được 158 loài cây thuốc thường được sử dụng trong chăm sóc sức khỏe ban đầu. Họ Cúc là họ có nhiều loại cây thuốc nhất (11 loài: 7,4%), tiếp đến là các họ Bạc hà (8 loài: 5,4%), họ Hoa hồng, họ Gừng, họ Hoàng tỉnh (5 loài: 3,4%), cuối cùng là nhóm cây thuốc có 4 loài (2,7%) gồm họ Ô rô, họ Ráy, họ Hòa thảo, họ Hoàng Liên. Phương pháp sắc để uống là phổ biến hơn cả (68,99%), sau đó là cách dùng ngoài (giã, đắp) (10,13%), cách ăn trực tiếp (7,6%), còn các cách khác chiếm tỷ lệ nhỏ (<10%).
Kết luận: Thuốc y học cổ truyền của người H’Mông phong phú và được sử dụng bằng nhiều phương pháp khác nhau.