Đặt vấn đề: Theo dõi tác dụng phụ của các loại thuốc lao thế hệ thứ hai trong quá trình điều trị lao đa kháng thuốc là điều rất quan trọng để đánh giá một phác đồ và xem xét tính ứng dụng của phác đồ điều trị. Mục tiêu: Khảo sát phản ứng phụ do các loại thuốc lao thế hệ thứ hai ở những bệnh nhân lao đa kháng được điều trị tại BV Phạm Ngọc Thạch. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả trong 3 năm (6/2005-6/2008) trên 200 bệnh nhân được chẩn đoán thất bại với phác đồ II hoặc lao phổi M (+) mạn tính trong Chương trình Chống lao. BN được điều trị với phác đồ: 6 (Km+Ofx+Eto+Z+PAS/Cs)/12 (Ofx+Eto+Z+PAS/Cs). Nếu trường hợp BN không dung nạp thuốc hoặc có kháng thuốc (dựa vào kết quả kháng sinh đồ) thì sẽ thay thế bằng thuốc khác như Cycloserin, Ethambutol, Augmentin … Kết quả: Trong 200 BN, có 185 BN tham gia suốt quá trình điều trị với các thuốc kháng lao thế hệ thứ hai. Tỷ lệ BN có tác dụng phụ với các loại thuốc lao thế hệ thứ hai không cao. Các tác dụng phụ của thuốc lao thế hệ thứ hai chủ yếu ở đường tiêu hóa như buồn nôn, nôn, biếng ăn … Các tác dụng phụ nghiêm trọng như viêm gan cấp, suy thận … cũng có xảy ra nhưng với tỷ lệ rất thấp (2,2% tăng enzym gan; 1,1% suy thận; 0,5% giảm bạch cầu hạt). Kết luận: Tỷ lệ có phản ứng phụ của các thuốc lao thế hệ thứ hai không cao; vì vậy phác đồ này có thể áp dụng thực tế để điều trị bệnh lao đa kháng.