Cơ chế đau theo YHCT là "thông tắc bất thống, thống tắc bất thông" mang tính chất khái quát được áp dụng trong châm cứu cũng như những phương tiện điều trị đau khác của YHCT. Còn theo Tây y nguyên nhân đau được bao gồm: nguyên nhân cơ học, nhiệt học và hóa học. Cơ chế gây đau rất phức tạp, có sự tham gia của hệ thần kinh và hệ thần kinh nội tiết. Như vậy sự kết hợp giữa đông Tây y không phải lúc nào cũng song suốt hợp lý. Song điều cần chấp nhận là sự hòa quyện của hai luồng tư tưởng tổng hợp (Đông y) và phân tích (Tây y) như hai mặt của một quá trình thống nhất.